როგორც ექსპერტები ამბობენ, პერფექციონიზმი რაღაცის სიმპტომია და არა, თავად დაავადება… უფრო მეტად შფოთვას უკავშირდება — როცა დამარცხების ან შეცდომების დაშვების გეშინიათ, ეს იმას ნიშნავს, რომ რაღაც არასწორია.
„პერფექციონიზმი იმაზე მეტია, ვიდრე უბიძგო საკუთარ თავს, გააკეთოს მაქსიმუმი მიზნის მისაღწევად. ეს შიდა მეს გამჟღავნებაა, რომელიც შფოთვასთან არის გადაჯაჭვული“, — ამბობს თომას გრინსპონი, ექსპერტი.
იმასაც კი გვეუბნებიან, რომ ძალიან წარმატებული ადამიანები ნაკლებად არიან პერფექციონისტები, რადგან ეს უკანასკნელი ეჭვითა და გაურკვევლობებით გავსებთ, რაც ნებისმიერი საქმის დასრულებას ართულებს. აბა, რა განაპირობებს თქვენს პერფექციონიზმს? ეს სხვებისთვის თქვენი ღირებულების დამტკიცებას ეხება? სირცხვილისა და განსჯის გრძნობების თავიდან არიდებაა? ასეა თუ ისე, პერფექციონიზმი კომფორტული ჩვევაც კი შეიძლება გახდეს… მასთან გასამკლავებლად კი აზროვნების ახალ ფორმებს უნდა მიმართოთ:
1. იპოვეთ მოტივაცია
აქ შეიძლება შემდეგი კითხვა დაგეხმაროთ: რაზე ამბობთ უარს იმის გამო, რომ ნაკლებად სრულყოფილი გამოჩნდებით? მაგალითად, შესაძლოა, საჯაროდ საუბრის შიშმა Ted Talk-ზე უარი გათქმევინოთ, რეალურად კი, თუ დაფიქრდებით, ამის მისაღწევად მხოლოდ პერფექციონიზმზე გჭირდებათ უარის თქმა. მთავარია, ცდა…
დაადგინეთ შიში და სახელიც დაარქვით მას, რათა თქვენი შიდა მოტივაციის პოვნაც შეძლოთ.
2. განცალკევდით თქვენივე შიდა კრიტიკისგან
პერფექციონისტი არ იქნებოდით იმ აზრების გარეშე, რომლებიც თქვენშია. ექსპერტებმა საკუთარ თავთან საუბრის რამდენიმე მაგალითიც კი შემოგვთავაზეს:
- აზრების კითხვა — „თუ 110%-ით არ დავიხარჯები, ჩემი უფროსი ვიღაც სხვას იპოვის“
- იარლიყის მინიჭება — „სტატიაში არსებული ტაიპო საშინელი შეცდომა იყო. ეს იმიტომ დამემართა, რომ ზარმაცი ვარ და არ ვუთმობ საკმარის დროს“
- თავიდან არიდება — „ვერასდროს შევძლებ კარგი წიგნის დაწერას, ამიტომ არც ცდას ვაპირებ“
- კატასტროფად ქცევა — „არ ვიმსახურებ იმას, რაც მაქვს და უფრო მეტი უნდა ვიმუშაო ეს რომ მოვიპოვო“
- „უნდა“ განცხადებები — „თუ დილით არ ვირბენ, ფორმას დავკარგავ და მიუხედავად იმისა, რომ მუხლი მტკივა, მაინც უნდა წავიდე“…
რაიმე ხომ არ გეცნოთ? კონკრეტულ ადამიანს გაგონებთ თუ საკუთარ თავს? შეგიძლიათ ერთი წუთი დაუთმოთ იმის შემჩნევას, თუ როგორ ამართლებთ თქვენს ქმედებებს? როგორ გრძნობთ თავს, როცა თქვენი შიდა კრიტიკოსი აკონტროლებს ყველაფერს? რა ემოციები უძღვის ამას? რა დაგეხმარებოდათ მსგავს მომენტებში შფოთვის შესამცირებლად?
აქ ერთ მეთოდს გირჩევთ, საკუთარ თავს ჰკითხეთ, რატომ უნდა იყოთ განსაკუთრებული ყველაფერში? ვინ გითხრათ ეს? დაფიქრდით, რატომ ფიქრობთ ასე? თუ ყველაფერში საუკეთესო არ იქნებით, ეს საერთოდ არ წარმოადგენს საფრთხეს. დაფიქრდით, რატომ არ შეიძლება რაღაც ცუდად გამოგივიდეთ ან ისეთივე ცუდი დღე გქონდეთ, როგორც სხვებს?
საკუთარი თავისთვის იმის თქმა, რომ განსაკუთრებული არ ხართ, ნამდვილად არ არის დამამცირებელი.
3. ისწავლეთ „საკმარისი“ მიზნების დაწესება
გაბედეთ, რომ თქვენს თავს მხოლოდ „საკმარისი“ მიზნები დაუწესოთ და ივარჯიშეთ მხოლოდ შესაბამისი ძალისხმევის გამოყენებაში. ეს შესაბამისობა კი ჩვეულებრივ რაღაცების კარგად კეთებას ნიშნავს, ოღონდ დამატებითი ემოციური ინვესტირების გარეშე.
როგორც ექსპერტები ამბობენ, ყველა პროექტს არ სჭირდება საუკეთესოდ მუშაობა. რა მოხდება თუ მხოლოდ 79%-ს დახარჯავთ? მთავარია, გავიაზროთ, როგორი იქნება შედეგი — ის, რასაც გააკეთებთ, საკმარისად კარგი იქნება თქვენი უფროსისთვის? რასაც მიაღწევთ საკმარისად კარგი იქნება თქვენთვის?
აქვე, იფიქრეთ ბედნიერ შემთხვევებზე. გქონიათ თუ არა ისეთი შემთხვევა, როცა შეხვედრა გაუქმებულა ან დედლაინი გახანგრძლივებულა და თქვენ ჯადოსნურად მოგსვლიათ ზუსტად ის იდეა, რომლისკენაც მიისწრაფოდით? როცა გონება თავისუფლდება, შემოქმედებითი აზრებიც იჩენს თავს…
