ჰელოუინის მოახლოებასთან ერთად, ფანტასტიკურ არსებებზე, მონსტრებსა და მოჩვენებებზე ფიქრიც იმატებს. თუმცა ნაკლებად სახალისოა რეალურ ცხოვრებაში წარმოქმნილ „საშიშ“ მომენტებთან გამკლავება. რა თქმა უნდა, სტატიაში ირეალურ არსებებზე არ ვისაუბრებთ, არამედ კლიენტების ტიპებზე, რომლებთან მუშაობაც განსაკუთრებით უძნელდებათ დიზაინერებს. აქ ოთხ „კოშმარულ“ სცენარს გამოვიკვლევთ და შემოგთავაზებთ მარტივ გადაწყვეტებს, რომლებიც პრობლემური სიტუაციების მოგვარებაში დაგეხმარებათ.
„მოჩვენება გობლინი“
სცენარი: გულმოდგინედ შეასრულეთ პროექტი, გააგზავნეთ ინვოისი… და არაფერი. თქვენი კლიენტი გაქრა. წერილები უპასუხოდ რჩება, ტელეფონზეც არავინ გპასუხობთ. ასე ქრება პოტენციური შემოსავალიც.
გადაწყვეტილება: ადამიანური თვალსაზრისით, სრულიად ბუნებრივია, რომ ბრაზობდეთ. თუმცა პროფესიონალიზმს მეტი შედეგი ექნება — ამიტომაც სჯობს, თავაზიანი, მაგრამ მტკიცე მეილი გაუგზავნოთ, შეახსენოთ, თანხის გადახდის ვალდებულება და ის, თუ როგორ არღვევს პირობებს.
მაშინაც კი, თუ შინაგანი ბრაზი უფრო აგრესიული ტონისკენ გიბიძგებთ, აუცილებლად წინ აღუდექით ამ ცდუნებას. მსგავსი მიდგომა არ გამოგადგებათ, რადგან მეტი აგრესია იჩენს თავს ორივე მხარეს შორის და სასურველი შედეგიც ან გადავადდება, ან საერთოდ ვერ მიიღწევა.
ნაბიჯი 2: თუ მაინც არაფერი გამოვა, უფრო დიდ „იარაღს“ უნდა მიმართოთ — საუბარია მოთხოვნის ოფიციალურ წერილზე, რომელსაც კანონებსაც დაურთავთ. სამომავლოდ კი ნებისმიერი პროექტის დაწყებამდე თანხის გარკვეულ პროცენტს მოითხოვთ.
„ფრანკენშტაინი“
სცენარი: კლიენტთან მკაფიო მიზნებზე შეთანხმდით, მაგრამ პროექტის პროგრესირებასთან ერთად, ახალ ამოცანებსა და ცვლილებებს ამატებენ. დროთა განმავლობაში კი საბოლოო მოთხოვნა მნიშვნელოვნად აღემატება პირვანდელს. თქვენ კი გგონიათ, ქაოსურ კოშმარში მოხვდით, რომელსაც დასასრული არ უჩანს…
გადაწყვეტილება: როდესაც კლიენტთან მუშაობას იწყებთ, მკაფიო საზღვრები და მოლოდინები დააწესეთ. ეს მოიცავს სამუშაოს მოცულობის, ვადებისა და ხარჯების განსაზღვრას. პერიოდულად კი აუცილებლად შეახსენეთ დამკვეთს მათ შესახებ.
თეორიულად შესანიშნავად ჟღერს, მაგრამ პრაქტიკაში ყოველთვის მარტივად არ მიიღწევა მსგავსი მოცემულობა. მიზეზი ერთია: ყველას გვსურს, შეხვედრაზე ძალიან მოვეწონოთ პოტენციურ მომხმარებელს და ამიტომაც, თითქმის ყველაფერს ვთანხმდებით. ამის თავიდან ასაცილებლად, აუცილებლად მტკიცე ბუნება უნდა გამოიჩინოთ — იყოთ თანმიმდევრული და მუდმივად წინასწარ შეთანხმებულ პროექტს მიჰყვეთ.
ნაბიჯი 2: თუ კლიენტი კვლავ ითხოვს დამატებითი საქმის შესრულებას, უმჯობესი იქნება, თუ ხელშეკრულებას თავიდან შეადგენთ — მეტი შრომა მეტი ანაზღაურების სანაცვლოდ. ასე ვთქვათ, ორივე მხარე კმაყოფილი უნდა იყოს.
„დრაკულა“
სცენარი: ეს წინამორბედის საპირისპიროა, როდესაც კლიენტი დამატებითი დეტალების ნაცვლად, ყველაფერს ზედმეტად აღიქვამს. მოკლედ, ის თქვენს შემოქმედებით ძალისხმევას ამცირებს და მუდმივად რაღაცის ამოკლება სურს.
გადაწყვეტილება: პირველ რიგში, დამკვეთი თქვენს პროფესიონალიზმში უნდა დაარწმუნოთ — ეთიკურად გაუსვათ ხაზი, რატომ ხართ ამ ადგილას თავად და რატომ ზის ის მაგისი მეორე მხარეს. ბევრ ადამიანს გულწრფელად სჯერა, რომ მათ უკეთ ესმით ნებისმიერი საკითხი, ვიდრე თუნდაც დარგის პროფესიონალებს… მსგავსი წარმოდგენები კი აუცილებლად მსუბუქად უნდა დაამსხვრიოთ — თუ ასე არ მოიქცევით, ვერასდროს გამოავლენთ საკუთარ უნიკალურ, კრეატიულ ხედვას.
ნაბიჯი 2: ამ ყველაფრის შემდეგ, დამკვეთმა უნდა გაიგოს, რა შეიძლება ჩაითვალოს ლოგიკურ ცვლილებად. მაგალითად, ახსნა „მეზიზღება ეს ფერი“, რაციონალურ მიზეზად არ გამოდგება. ამის სანაცვლოდ, ბუნებრივია ცვლილება, თუ მოთხოვნა ამ იდეას ექვემდებარება: „უმჯობესი იქნება ჩვენს ბრენდბუქთან შესაბამისობაში მყოფი ფერების გამოყენება“. სხვა სიტყვებით, ხაზგასმით აღნიშნეთ, რომ ცვლილებები ეხება არა პირად გემოვნებას, არამედ კონტენტის შესაბამისობას.
„ველური და დაუმორჩილებელი მაქცია“
სცენარი: თქვენი კლიენტი არის მერყევი, არაპროგნოზირებადი და მუდმივად იცვლის თავის ხედვასა და მიმართულებას. ეს იწვევს ქაოსური და არაპროგნოზირებადი პროექტების განვითარებას. თავის მხრივ, ამგვარი მოცემულობა ზეწოლის განცდას იწვევს და, როგორც დიზაინერი, ფიქრობთ, რომ ნებისმიერი ქმედება ფუჭი იქნება.
გადაწყვეტილება: ეს სცენარი, ისევე როგორც მრავალ სხვა შემთხვევაში, შეიძლება თავიდან იქნას აცილებული, თუ თავიდანვე გამოიყენებთ სტრუქტურირებულ მენეჯმენტს, მკაფიოდ განსაზღვრული ეტაპებით და გამშვები პუნქტებით. ამ გზით მოულოდნელობებისგან დაგიცავთ თავსაც და პროექტსაც.
ნაბიჯი 2: პროექტის პროგრესირების პარალელურად, აუცილებლად წაახალისეთ კლიენტი და აჩვენეთ, რა გაქვთ მზად მოცემულ ეტაპზე. ამის საფუძველზე კი, შესაბამისი უკუკავშირი მოსთხოვეთ, რომელიც სამომავლო ნაბიჯების გადადგმაში დაგეხმარებათ. ამავდროულად, შეინარჩუნეთ მშვიდი და თავდაჯერებული კომუნიკაცია მთელი პროექტის განმავლობაში — როდესაც კლიენტი „გზას გადაუხვევს“, მსუბუქად დააბრუნეთ მოცემულ რეალობასა და საზღვრებში.