ოდესმე მოქცეულხართ სამსახურში ისე, რომ ამ საქციელით არ ამაყობთ? ან გაგიგზავნათ ელ.წერილი, როცა მწვავედ გინდოდათ გამოგეთქვათ სათქმელი და მოგვიანებით გინანიათ? რაც არ უნდა წარმატებულები ვიყოთ, დროდადრო ყველას გვიჭირს ემოციების მართვა – და მოგვიანებით, განვიცდით ნამოქმედარს.
არსებობს უთქმელი და საკმაოდ ძველი მოსაზრება, რომ სამუშაო სივრცეში შესვლისას, ემოციები კართან უნდა დატოვოთ. თუმცა, ეს არც ისე მარტივია. ემოციების დატოვება, ფეხსაცმლისგან განსხვავებით, ბევრად რთულია. ალბათ, შეგიმჩნევიათ, რომ სწორედ ის ადამიანები, ვისზეც განსაკუთრებულად ვზრუნავთ და ვცდილობთ არ გავაბრაზოთ, ავლენენ ხოლმე სისუსტეს და ვერ აკავებენ ნეგატიურ ემოციებს.
კვლევამ აჩვენა, რომ ნეგატიური ემოციები გავლენას ახდენს არა მხოლოდ ჩვენს ურთიერთობებზე, არამედ ჩვენს უნარზე, რომ ვიყოთ ფორმაში – ეს გულისხმობს ფოკუსირებას, ყურადღებას, მეხსიერებას, ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობას, გადაწყვეტილების მიღებას… როდესაც განვიცდით ისეთ ემოციებს, როგორიცაა სტრესი, იმედგაცრუება, შიში ან გაბრაზება, მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ როგორ გავუმკლავდეთ მათ. სწორედ აქ არის ემოციური ინტელექტის როლი.
ემოციური ინტელექტის სამი ძირითადი ელემენტია თვითცნობიერება, თვითრეგულირება და პოზიტიური კავშირები. მაინც როგორი სტრატეგიებით უნდა ვიხელმძღვანელოთ, ემოციური ინტელექტის განსავითარებლად?
რა არის თვითშემეცნება? ესაა უნარი იყოთ ცნობიერ მდგომარეობაში იმის შესახებ, თუ რა ხდება თქვენს გონებაში – ვნერვიულობ? დავიღალე? – და არ გახდეთ რეაქციულობის ან იმპულსური ქცევის მსხვერპლი, როდესაც ვინმე გატრიგერებთ. თვითშემეცნების განვითარება, ემოციური ინტელექტის გაუმჯობესებით, ხელს უწყობს ურთიერთობების გადარჩენასა და განვითარებას.
ტვინში არის განსაკუთრებული ნაწილი, რომელიც ყურადღებას აქცევს ჩვენს შინაგან მდგომარეობას იმ პროცესის მეშვეობით, რომელსაც ნეირომეცნიერები უწოდებენ ინტეროცეფციას, მაგრამ აქ არის ერთი რამ: ჩვენ ხშირად ვერ ვიყენებთ ამ რესურსს.
დასხედით და თვალები დახუჭეთ. მოიკრიბეთ ყურადღება. შემდეგ გააკეთეთ ეს სამი ნაბიჯი:
დააკვირდით თქვენი სხეულის მდგომარეობას. როგორია თქვენი ენერგეტიკული სპექტრი დღეს? განსაზღვრეთ ის ძალიან დაღლილიდან ენერგიულამდე მაჩვენებლით. როგორ გრძნობს თავს თქვენი სხეული? თუ არის სიტუაციები, სადაც თავს განსაკუთრებით დაძაბულად ან მოდუნებულად გრძნობთ?
დააკვირდით თქვენს აზრებსა და მათ ინტენსივობას. ფიქრები მთელი დღის განმავლობაში გადის გონებაში, ხან ზედაპირზე ჩნდება, ხან – იმალება. თითოეული აზრი რომ მანქანა ყოფილიყო, როგორი იქნებოდა ტრაფიკი? დატვირთული გზატკეცილი იქნებოდა, წყნარი სოფლის გზა, თუ სადმე შუალედური?
დააკვირდით საკუთარ ემოციებს. იმის მიუხედავად, თავს ემოციურად თუ არა, დღის ყოველ წუთს გრძნობთ ემოციებს. შეიძლება იგრძნოთ სიმშვიდე, ცნობისმოყვარეობა ან ენთუზიაზმი, ან შეიძლება უფრო ნეიტრალური ემოციები წამოვიდეს, ბრაზი ან სტრესი.
ამ სავარჯიშოს საშუალებით, თქვენ მიიღებთ სწრაფ შეფასებას საკუთარი შინაგანი აზროვნების მდგომარეობისა და სტრესის დონის შესახებ. ეს დაგეხმარებათ გადაწყვიტოთ, ხართ თუ არა ოპტიმალურ მდგომარეობაში იმის გასაკეთებლად, რასაც აპირებთ.
შინაგანი ბალანსის პოვნა, სუნთქვის დახმარებით
მრავალი კვლევა აჩვენებს, რომ სუნთქვითი ვარჯიშები ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური და სწრაფი გზაა ემოციების რეალურ დროში დასაძლევად. სუნთქვის გამოყენებამ შეიძლება რამდენიმე წუთში გადაგიყვანოთ დაძაბული ემოციური მდგომარეობიდან უფრო მოდუნებულ მდგომარეობაში კონდიციაში.
ცადეთ ამოსუნთქვის გახანგრძლივება. ასე გულისცემის შენელებასა და დარეგულირებას შეძლებთ. როდესაც გჭირდებათ შინაგანი ბალანსის პოვნა, მაგალითად, ხელმძღვანელების გუნდთან წარდგენამდე ან როდესაც ცდილობთ იყოთ მოთმინება იმედგაცრუებულ შეხვედრაზე, სცადეთ ეს სავარჯიშო: დახუჭეთ თვალები და ამოისუნთქეთ ოთხის დათვლა. დაითვალეთ რვა მინიმუმ ორი წუთის განმავლობაში.
ამოსუნთქვის შენელება გაააქტიურებს თქვენს პარასიმპათიკურ ნერვულ სისტემას, თქვენი ავტონომიური ნერვული სისტემის იმ ნაწილს, რომელიც თქვენს სხეულს ეხმარება დასვენებასა და საჭმლის მონელებაში.
წყარო: HBR
