კოსმოსური კვლევების სფეროში მნიშვნელოვანი მოვლენები ვითარდება. ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპი, რომელიც დღემდე შექმნილ ყველაზე მძლავრ ტელესკოპად ითვლება, ამჟამად უნიკალურ მისიას ახორციელებს. ის აკვირდება ასტეროიდს, რომელსაც 2032 წელს დედამიწასთან შეჯახების გარკვეული რისკი აქვს.
NASA-ს ცნობით, ასტეროიდ 2024 YR4-ს დედამიწასთან დაჯახების დაახლოებით 2%-იანი ალბათობა აქვს, რაც ამ ეტაპზე ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია ცნობილ ასტეროიდებს შორის. საინტერესოა, რომ არცერთ სხვა დიდ ასტეროიდს არ აქვს დაჯახების 1%-ზე მეტი ალბათობა.
სიტუაციის სერიოზულობიდან გამომდინარე, კოსმოსური ტელესკოპების სამეცნიერო ინსტიტუტის დირექტორმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ტელესკოპის დრო დაუგეგმავად გამოეყო ამ მნიშვნელოვანი კვლევისთვის. ეს გადაწყვეტილება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რადგან ვების ტელესკოპს შეუძლია ის, რაც დედამიწაზე განთავსებულ ტელესკოპებს არ ძალუძთ – ასტეროიდის ზუსტი ზომების დადგენა.
მეცნიერების წინაშე მდგარი გამოწვევა საკმაოდ რთულია. ასტეროიდის სავარაუდო ზომები 130-დან 300 ფუტამდე მერყეობს, რაც საკმარისია იმისთვის, რომ მას „ქალაქის გამანადგურებელი“ ეწოდოს. შედარებისთვის, 50,000 წლის წინ, არიზონაში ჩამოვარდნილი ასტეროიდი, რომელმაც 600 ფუტის სიღრმის კრატერი წარმოქმნა, მხოლოდ 100-170 ფუტის სიგანის იყო.
ჯონს ჰოპკინსის უნივერსიტეტის მეცნიერი ენდრიუ რივკინი, რომელიც ამ დაკვირვებებს ხელმძღვანელობს, განმარტავს, რომ ასტეროიდის განადგურების პოტენციალი პირდაპირ კავშირშია მის ზომასთან. სწორედ ამიტომ არის კრიტიკულად მნიშვნელოვანი მისი ზუსტი პარამეტრების დადგენა.
ვების ტელესკოპი ამ ამოცანას ინფრაწითელი სხივების გამოყენებით შეასრულებს. ეს მეთოდი გაცილებით ზუსტია, ვიდრე ტრადიციული, ხილულ სინათლეზე დაფუძნებული დაკვირვებები. ტელესკოპი აღჭურვილია 21 ფუტზე მეტი ზომის სარკეებით და მისი სინათლის შეგროვების შესაძლებლობა ექვსჯერ აღემატება ცნობილი ჰაბლის ტელესკოპის შესაძლებლობებს.
დაკვირვებები 8 მარტიდან დაიწყება. საინტერესოა, რომ მომდევნო თვეებში ასტეროიდის დედამიწასთან შეჯახების ალბათობა შეიძლება თავდაპირველად გაიზარდოს კიდეც, სანამ საბოლოოდ, შემცირდება. ეს ბუნებრივი პროცესია და უკავშირდება დაკვირვებების შედეგად ასტეროიდის ტრაექტორიის უფრო ზუსტ გამოთვლას.
კარგი ამბავია ის, რომ საფრთხის შემთხვევაში კაცობრიობას საკმარისი დრო ექნება რეაგირებისთვის. NASA, ევროპის კოსმოსური სააგენტო და სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციები მზად არიან საჭიროების შემთხვევაში გასცენ გაფრთხილება და უზრუნველყონ მოსახლეობის უსაფრთხოება.
ეს მოვლენა კიდევ ერთხელ ადასტურებს კოსმოსური კვლევების მნიშვნელობას და გვიჩვენებს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია საერთაშორისო თანამშრომლობა გლობალური გამოწვევების წინაშე.
წყარო: Mashable
