ასტრონომებმა აღმოაჩინეს ახალი მასიური სუპერ-დედამიწა, რომელიც სიმკვრივით ტყვიას უტოლდება. ეს შესაძლოა იყოს გაზის გიგანტის გადარჩენილი გული, რომელიც ზედმეტად მიუახლოვდა თავის მზეს. გაიცანით, K2-360 b ეგზოპლანეტაა, რომელიც დედამიწის მასის 7.7-ჯერ მეტს იწონის, თუმცა ზომით მხოლოდ 1.6-ჯერ აღემატება ჩვენს პლანეტას. მისი სიმკვრივე შეადგენს დაახლოებით 11 გრამს კუბურ სანტიმეტრზე, რაც ტყვიის სიმკვრივის ტოლია. K2-360 b მაინც ერთ-ერთი ყველაზე მკვრივია ყველა ცნობილ ეგზოპლანეტას შორის.
პლანეტის ციკლი არის ის, რასაც ჩვენ წელიწადს ვუწოდებთ: დრო, რომელიც მას თავისი ვარსკვლავის გარშემო ერთი შემოვლისთვის სჭირდება. K2-360 b-მ ასეთი სახელი იმით დაიმსახურა, რომ მისი წელიწადი დედამიწის დღე-ღამეზე მოკლეა – მხოლოდ 21 საათი.
ვარსკვლავთან ასეთი სიახლოვე არა მხოლოდ დაეხმარა ასტრონომებს მის აღმოჩენაში, არამედ მოგვცა მინიშნებები იმის შესახებ, თუ როგორ გახდა ის ასეთი მკვრივი.
K2-360 b აღმოაჩინეს 2016 წელს, როდესაც NASA-ს K2 მისიამ პლანეტის ჩრდილი დააფიქსირა. შემდგომმა დაკვირვებებმა ასტრონომებს საშუალება მისცა გაეზომათ მისი მასა და რადიუსი, რის საფუძველზეც მისი სიმკვრივე გამოითვალეს.
სუპერ-დედამიწას ტყვიისმაგვარი სიმკვრივე გამოარჩევს. ის ორჯერ მეტია დედამიწის სიმკვრივეზე (5.5 გრამი კუბურ სანტიმეტრზე) და უფრო მკვრივია, ვიდრე სხვა მაღალი სიმკვრივის მქონე GJ 367b და TOI-1853b.
TOI-4603b მას აღემატება 14.1 გრამით კუბურ სანტიმეტრზე, თუმცა ის ზღვარზეა იმ ცნებასთან მიმართებაში, რასაც ეგზოპლანეტა შეიძლება ეწოდოს.
სკალის საპირისპირო მხარეს არიან Kepler 51 სისტემის ეგზოპლანეტები, რომელთა სიმკვრივე მხოლოდ 0.03 გრამია კუბურ სანტიმეტრზე. შესადარებლად, ეს დაახლოებით ბამბის ნაბატის სიმკვრივეა.
იმის გასარკვევად, თუ რა განაპირობებს K2-360 b-ის ასეთ სიმყარეს, გუნდმა შექმნა სუპერ-დედამიწის შიდა სტრუქტურის მოდელი, რომელიც დაფუძნებული იყო ეგზოპლანეტისა და მისი ვარსკვლავის დაკვირვებებზე. ამის საფუძველზე ჩანს, რომ პლანეტას სავარაუდოდ აქვს დიდი რკინის გული, რომელიც მისი მასის დაახლოებით 48 პროცენტს შეადგენს.
მაინც, როგორ წარმოიქმნება ასეთი პლანეტა? მკვლევრები ვარაუდობენ, რომ ის შესაძლოა იყოს ოდესღაც გაცილებით დიდი სამყაროს „მკვდარი გული“, რომელიც უფრო შორს მდებარეობდა ვარსკვლავიდან. დროთა განმავლობაში ის შიგნით გადაადგილდა, სადაც ინტენსიურმა რადიაციამ მოაშორა ატმოსფერული აირები და დატოვა კლდის მასა, რომელიც სავარაუდოდ ლავის ოკეანეებითაა დაფარული.
ამ სცენარის დადასტურება აღმოაჩინეს მასპინძელი ვარსკვლავის რხევებში. აღმოჩნდა, რომ K2-360 b სისტემაში მარტო არ არის – უფრო შორს იმალება გაცილებით დიდი პლანეტა, K2-360 c, რომლის ზომა და სიმკვრივე სავარაუდოდ ნეპტუნის მსგავსია.
წყარო: sciencealert
