ხშირად რთულია სამუშაო სივრცეში არსებული სტრესისა და შფოთვის თავიდან არიდება. შესაძლოა, დედლაინებს ვერ უმკლავდებოდეთ, ინტერესთა კონფლიქტი გაჩნდეს ან თუნდაც უკმაყოფილო მომხმარებელი… ეს ყველაფერი სამსახურის განუყოფელი ნაწილი კია, მაგრამ ამასთან, ჩვენთვის სტრესის წყაროს წარმოადგენს. ჩვენს სხეულზეც უარყოფითად აისახება, დილით გაღვიძების დროსაც კი წინა დღის მოვლენები რომ გვიფუჭებს განწყობას… აი, ეს უკვე დღის არასწორი დასაწყისია.
იცით, რომ გაღვიძებისთანავე სტრესის ჰორმონების გამოყოფას ვიწყებთ? კვლევის თანახმად, ეს იმიტომ ხდება, რომ წინასწარ ფიქრი, თუ როგორი დღე გვექნება, ჩვენში საპასუხო ბრძოლისა თუ დანებების ინსტინქტს ააქტიურებს, რაც სისხლში კორტიზოლის გამოყოფას იწვევს. ამ დილის სტრესთან გამკლავება კი მეცნიერებს შემდეგნაირად წარმოუდგენიათ — როცა გაიღვიძებთ, 2-3 წუთი ლოგინზე დაჯექით და თქვენს სუნთქვას დააკვირდით, ხოლო, როცა არასასიამოვნო ფიქრები წამოვა, გაუშვით და თქვენს სუნთქვაზე ფოკუსირდით.
შესაძლოა, „გონებამახვილობის“ (Mindfulness) სახელით ცნობილ ფსიქოლოგიურ ტექნიკაზე, მედიტაციის ერთ-ერთ ტიპზე უკვე ბევრი რამ გაგიგიათ, მაგრამ მოდით, ქვემოთ უფრო პრაქტიკული რჩევები განვიხილოთ…
იმის ნაცვლად, რომ გონებას აჩქარების საშუალება მისცეთ, ექსპერტები გირჩევენ, ნელა და ღრმად ისუნთქოთ ისე, რომ ფილტვებში ჰაერის ნაკადი იგრძნოთ. დააკვირდეთ თქვენს ირგვლივ არსებულ ხედებსა და ხმებს, მაგალითად, როგორ ჭიკჭიკებენ ჩიტები ან როგორ იცვლის ცა ფერს დღის მანძილზე. გააცნობიერეთ იმედგაცრუებისა და სიბრაზის შეგრძნებებიც, რომლებიც წინა დღემ დაგიტოვათ, ოღონდ განსჯის გარეშე, შემდგომ კი თქვენი ყურადღება კვლავ სუნთქვისა და გარემოსკენ მიმართეთ. ასე დილის ტრესსაც შეამსუბუქებთ და რთულ დღესაც მარტივად გაუმკლავდებით.
მკვლევრების თანახმად, ეს ტექნიკა ორ მნიშვნელოვან უნარს ავითარებს — ფოკუსირებისა და გაცნობიერების. პირველი კონკრეტულ მომენტებზე კონცენტრირებაში გვეხმარება, მეორე კი არასასურველი საკითხების ამოცნობასა და მათგან გათავისუფლებაში. ხოლო, ეს ორი ერთად მკაფიო გონებას გვიყალიბებს.
მრავალ ამოცანაზე ფოკუსირების, შეტყობინებებზე ან ჭორიკანა კოლეგებზე ფიქრის ნაცვლად, საკუთარ საქმეზე კონცენტრირები, გონებამახვილობის ტექნიკა მეტად პროდუქტრიულს გაგხდით, შეცდომებსაც აგარიდებთ თავიდან და შემოქმედებითი ხედვითაც დაგაჯილდოებთ.
და რა უნდა გავაკეთოთ გონებამახვილობის შენარჩუნებისთვის?
- დანერგეთ ეს ტექნიკა შეტყობინებების შემოწმებისას — ბევრი ჩვენგანია ელ.ფოსტებზე მიჯაჭვული, რაც ფოკუსირების ფასად გვიჯდება. ამის ნაცვლად კი, უმჯობესი იქნება, თუ პრიორიტეტს იმას მიანიჭებთ, რაც მნიშვნელოვანია და თავს აარიდებთ დილის დაწყებას ელ.ფოსტებით. ასე მეტად შეინარჩუნებთ ფოკუსს და შემოქმედებითად ფიქრსაც მოახერხებთ.
- დანერგეთ ეს ტექნიკა, რათა უფრო ეფექტურ შეხვედრებს წარუძღვეთ — შეხვედრამდე ორი წუთი გონებამახვილობის ტექნიკას დაუთმეთ. თან სიარულის დროსაც შეგიძლიათ ამის კეთება. შეხვედრაც 2-წუთიანი სიჩუმით დაიწყეთ, რათა ყველა მოვიდეს ფიზიკურად და ამ დროში მენტალურადაც შესაბამისად განეწყონ. ამასთან, ეცადეთ 5 წუთით ადრე დაასრულოთ შეკრება, რათა მონაწილეებს სხვა შეხვედრასა თუ საქმეებზე გონების გადართვის საშუალება მისცეთ.
- დანერგეთ ეს ტექნიკა დღის მეორე ნახევარში — უნდა ითქვას, რომ შუა დღისთვის უმეტესობას ენერგია აღარ გვაქვს და კონცენტრირებაც გვიჭირს. ცუდი გადაწყვეტილებების თავიდან არიდების მიზნით კი, ექსპერტები შუადღის შემდეგ ყოველ მომდევნო საათზე წამმზომის დაყენებას გვირჩევენ, რათა ერთი წუთი სუნთქვაზე კონცენტრირებას, ხელახლა ფოკუსირებას დავუთმოთ და ასე თავიც დავაღწიოთ იმპულსულ გადაწყვეტილებებს.
- დანერგეთ ეს ტექნიკა დღის ბოლოს — დღის ბოლოსაც ეცადეთ 5 ან 10 წუთი ყურადღების გამფანტავ საკითხებს თავი აარიდოთ და კვლავ სუნთქვაზე ფოკუსირდეთ. შეგიძლიათ, ამ მიზნით თუნდაც კარდიო ვარჯიშები გააკეთოთ… ეს სტრესისგან გაგათავისუფლებთ და ოჯახის წევრებთან დროის სასიამოვნოდ გატარებაშიც დაგეხმარებათ.