ირმის ნახტომის გალაქტიკის სიღრმეში თითქოს რაღაც მოძრაობს — რაღაც ძალებს დამუხტული ნაწილაკები კოსმოსურ სხივებამდე სინათლის სიჩქარის მსგავსი ტემპით უშვებს… ახლა კი მეცნიერები ამ თავსატეხის ამოხსნასთან ძალიან ახლოს არიან.
ანტარქტიდის IceCube Neutrino Observatory-ის 10 წლის მონაცემების ხელახალი გაანალიზებით, ჩვენი გალაქტიკიდან ნეიტრინოების ემისიების ყველაზე მყარი მტკიცებულებები აღმოაჩინეს, რაც კოსმოსური სხივების წყაროებზე მიგვითითებს. ფიზიკოსი ლუიჯი ანტონიო ფუსკოს თქმით, „სიგნალის დადასტურება ჩვენს გალაქტიკაში ასტროფიზიკის მომავალს აჩენს“. ამასთან, ირმის ნახტომის პირველ ნეიტრინოს რუკას წარმოგვიდგენს და გალაქტიკის სრულიად ახალ ხედვას გვაზიარებს.
ნეიტრინოებს „მოჩვენების ნაწილაკებსაც“ უწოდებენ, რომლის უძრაობის მასა თითქმის ნულს უდრის, შეუძლია იფრინოს სამყაროში სინათლის სიჩქარესთან ახლოს და მხოლოდ მაშინ შეჩერდეს, როცა ატომის ბირთვს შეხვდება… შესაბამისად, დედამიწიდან ამ შეჯახების დაფიქსირებას საოცარი ნებისყოფა სჭირდება, მაგრამ IceCube ამას წლების მანძილზე აკეთებდა. უბრალოდ, ერთი პრობლემა მაინც იკვეთება — ნეიტრინოები მრავალი წყაროდან მოდის, რომელთა შორის ჩვენი ატმოსფეროცაა.
„კვლევაში ასახული გალაქტიკური სიბრტყიდან ასტროფიზიკური ნეიტრინოები რომ გვენახა, ჯერ ატმოსფერულ ნეიტრინოებთან გამკლავება დაგვჭირდა. ეს კი მათი ძირითადი ტიპის მიუონური ნეიტრინოების გამორიცხვით მოვახერხეთ, ისინი ნაწილაკების მიმართულების მარტივი რეკონსტრუქციის საშუალებას გვაძლევს, ეს კი, თავის მხრივ, ნეიტრინოების ასტრონომიისთვისაა საჭირო“, — განმარტავენ მკვლევრები.
მათ ამჯერად ძველი მეთოდებისგან ცოტათი განსხვავებული რამ ცადეს — კომპიუტერს ზემოთ აღნიშნული პროცესის მახასიათებლების შესწავლა დაავალეს, რომლებიც, თავის მხრივ, მიუონური და ელექტრონული ნეიტრინოების მიერ იწარმოება.
„ავტორებმა მანქანური სწავლება გამოიყენეს მანამდე არსებული მონაცემების ანალიზის მეთოდების გასაუმჯობესებლად და ამან მათ საშუალება მისცა, მონაცემებში 20-ჯერ მეტი მოვლენა შეეტანათ, თანაც უკეთესი ინფორმაციებით“, — ამბობს ბიგნელი.
ანალიზმა კი ნეიტრინოების დიფუზიური ემისია გამოავლინა, რომელიც ჩვენი გალაქტიკიდან ასხივებს, რაც, სტატისტიკურად, დაახლოებით 4.5 სიგმას შეადგენს. ამ ყველაფერს კი ცოტა მეტი მონაცემი რომ დავუმატოთ, შესაძლოა, კიდევ უფრო დეტალური ინფორმაცია მივიღოთ, რაც სრულიად ახალ კოსმოსურ ხედვას უზრუნველყოფს.
მართალია, მეცნიერები ჯერ 5 სიგმას ვერ მიუახლოვდნენ და ამის გამო მათ აღმოჩენაზე მტკიცებით ფორმაში ვერ საუბრობენ, მაგრამ შედეგები ნამდვილად გვიჩვენებს ნეიტრინოების გამოყენების პოტენციალს სამყაროს რუკების შესადგენად. ასე ჩვენ რეალობას სრულიად ახალი გზით დავინახავთ — ზუსტად იმ ნაწილაკების გამოყენებით, რომლებიც თითქმის არ ჩანს, აქამდე წარმოუდგენელ რაღაცებს მოვფენთ ნათელს…
