ნინა კინწურაშვილი მულტიდისციპლინარული ხელოვანი და კურატორია თბილისიდან. შეიძლება ითქვას, რომ ამ ადამიანს საკმაოდ საინტერესო და ბევრნაირი გამოცდილებით სავსე ცხოვრება აქვს. სამხატვრო აკადემიის ფერწერის ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ ფულბრაიტის სახელობის ჯილდო მოიპოვა, რის შემდეგაც საცხოვრებლად აშშ-ში, გადავიდა. აქ ის აიოვას უნივერსიტეტში სადისერტაციო ნაშრომზე მუშაობის პარალელურად, ლექციებს კითხულობდა თანამედროვე ხელოვნება- ინტერმედიის განხრით. 2020 წლიდან კი ნინა ცხოვრობს და მუშაობს თბილისში. გადავწყვიტეთ, მისი შემოქმედების შესახებ ნინას დეტალურად გავსაუბრებოდით:
M: როგორ მოხვდით ხელოვნებაში? რა წინაპირობები უძღოდა თქვენს გადაწყვეტილებას, ყოფილიყავით ხელოვანი?
ძალიან ადრეული ასაკიდან ვიცოდი, რომ მინდოდა ხელოვანი ვყოფილიყავი. ბავშვობიდან ვუყურებდი მამაჩემს, რომელიც ერთ-ერთი პირველია იმ ფერმწერებს შორის, რომლებმაც საბჭოთა რეჟიმის დასრულების შემდეგ დაიწყეს ფიქრი ქართული ხატწერის სკოლის თავიდან შექმნაზე. ამისთვის დადიოდნენ სვანეთში და საქართველოს სხვა რეგიონებში, აკვირდებოდნენ ფრესკებს და იკვლევდნენ იმ დროისთვის დაკარგულ მუდიუმს, რომელიც საბჭოთა პროპაგანდამ თითქმის შეიწირა.
თუმცა, როგორც ქალი, მუდამ კითხვის ქვეშ ვაყენებდი, თუ სად იყო ჩემი როლი ჩვენი კულტურის ამ ნაწილში. ამიტომ, ჩემი განათლება უფრო სხვა კუთხით წავიდა. თუმცა, დღემდე მიყვარს და მაინტერესებს ქართული მონუმენტური ფრესკული მხატვრობა და მასთან დიდ სიახლოვეს ვგრძნობ.
M: ვინ ხართ პროფესიით – გვესაუბრეთ თქვენს განათლებაზე და როგორ გახსენდებათ განათლების მიღების პროცესი?
თბილისის სახ. აკადემიაში სწავლის დროს ვმუშაობდი ძირითადად ფერწერაზე და გრაფიკაზე, თუმცა, მუდამ მაინტერესებდა სხვა შესაძლებლობები და მედიუმები. გამიმართლა და ფულბრაიტის ჯილდოს ფარგლებში სწავლა გავაგრძელე აიოვას უნივერსიტეტში ახალი მედიების ფაკულტეტზე (Intermedia), სადაც ჩემი კონტრაქტი მოიცავდა სწავლების გამოცდილებასაც. ვასწავლიდი კურსს Introduction to Contemporary Art და სემესტრში მყავდა ოცამდე ბაკალავრის სტუდენტი. მათთან ერთად ძალიან ბევრი რაღაც აღმოვაჩინე და ვისწავლე, რასაც მაგისტრატურის ლექციებზე, მე როგორც სტუდენტი, ვერ ვისწავლიდი და ამისთვის მათი მადლობელი უფრო მეტად ვარ.
აიოვას უნივერსიტეტის ინტერმედია ფაკულტეტი პირველია აშშ-ში, რომელმაც თანამედროვე ხელოვნების და მედია არტის სწავლება დანერგა აკადემიურ სივრცეში 60-იანი წლების დასასრულს და დღემდე ერთ-ერთ ყველაზე ექსპერიმენტულ და პროგრესულ პროგრამად ითვლება.
M: საიდან მოდის ხოლმე თქვენთვის შთაგონება?
ძნელია ვუპასუხო ამ კითხვას, რადგან, ძირითადად, მოულოდნელ ადგილებში ვაწყდები ისეთ სივრცეებს და დეტალებს, რაც შემდგომ შთაგონების წყაროდ გადაიქცევა.
ამერიკაში, ვცხოვრობდი საუნივერსიტეტო ქალაქში, სადაც ძალიან სტერილური გარემო იყო. ლანდშაფტი – ძალიან მოსაწყენი და სწორი, ხშირად თოვდა და, ძირითადად, მხოლოდ სითეთრეს ვხედავდი, თითქმის ყველა პირადი და საჯარო სივრცის ინტერიერი, სადაც მიწევდა დროის გატარება, იყო ასევე თეთრი, მოსახლეობაც 99% თეთრი ცხოვრობდა. არაფერი უადგილოდ არ იყო მოთავსებული და ყველა კონსტრუქციასა თუ ობიექტს სპეციფიკური ფუნქცია გააჩნდა. ამან მომცა საკმარისი დისტანცია და, შეიძლება ითქვას, შთაგონება იმისთვის, რომ მქონოდა რეფლექსია იმ ქაოსზე, რასაც თბილისში ყოველდღიურად ვაწყდებოდი. ასეთ დროს მოხდა ჩემში დაგროვილი ინფორმაციის ორგანიზება და დაიწყო კვლევა ისეთი თემების, როგორიც არის იდენტობა, კულტურული თუ ინდივიდუალური. მაინტერესებს იმ კოდების დეკონსტრუქცია, რაც კოლექტიურ ცნობიერში და საერთო ისტორიულ მახსოვრობაში გვხვდება. რა განაპირობებს ჩვენს იდენტობას? რას ნიშნავს ცხოვრობდე პატრიარქალურ გარემოში, და ხელთ გეკავოს კულტურული მემკვიდრეობა, რომელიც ამ გარემოსთან თანხვედრაშია; როგორც ხელოვანს, გქონდეს იმის ავტონომია, რომ თუნდაც მხოლოდ შენს შემოქმედებაში ექსკავაცია გაუკეთო და შემდეგ შეცვალო, „გააყალბო“ არსებული ისტორიული ნარატივი. ამას ვხედავ ფუტურიზმის ერთ-ერთ ფორმად, სადაც ხდება ოპრესიული ისტორიის გადააზრება და მისი ფიქციური, თუნდაც სუბიექტური ნატარივით ჩანაცვლება.
M: რომელ მედიუმებში გიმუშავიათ თქვენი კარიერის განმავლობაში და დღეს რომელ მედიუმებს ანიჭებთ უპირატესობას?
ვმუშაობ ბევრ მასალაში და მედიუმში, როგორიც არის ვიდეო, სკულპტურა, ინსტალაცია, პერფორმანსი, საუნდი, გრაფიკა, ფერწერა და ა.შ. მგონია, რომ ჩემს შემოქმედებაში უფრო დიდი მნიშვნელობა ენიჭება სპეციფიკურ კითხვებსა და თემებს და მათ თარგმნას ერთი მედიუმიდან მეორეში, ხოლო შემდგომ ამ პროცესზე დაკვირვებას, ვიდრე რომელიმე ცალკეულ მედიუმში მუშაობას. თუმცა, თითქმის ყველა მედიუმს ვუდგები, როგორც ფერმწერი და, შესაბამისად, ვიდეოც ჩემთვის უფრო მეტად მოძრავი იმიჯია, პერფორმანსის დროსაც ფერწერიდან ვსესხულობ და საუნდზე მუშაობისას ხშირად ვხედავ პარალელს ფერწერაში სივრცის და კომპოზიციის შექმნასთან. ამიტომ მგონია, რომ ფერწერა ჩემთვის ყველაზე უნივერსალური მიდგომაა.
შარშან პანდემიის დაწყებისას რეგულაციების გამო დავრჩით სტუდიის, აპარატურისა და ხის ცეხის გარეშე. ამ დროს სამუშაო სივრცედ მხოლოდ ჩემი სამზარეულო გადაიქცა. ერთადერთი, რაც ამ დროს სახლში ვიპოვე, იყო მანამდე ნაყიდი ფერადი ფანქრები, რისი მიტანაც სტუდიაში პანდემიამდე ვერ მოვასწარი. ასე დავიწყე გრაფიკული ნამუშევრების კეთება მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში. ამ ეტაპზე ჩემთვის ერთ-ერთ უსაყვარლეს მასალად შემიძლია დავასახელო.
M: მოგვიყევით/გაგვაცანით რომელიმე თქვენი ნამუშევარი და მისი კონცეფცია..
ამასთვის ავარჩევ მიმდინარე პროექტს სახელოწოდებით Limen, რომელიც სვანეთის მუზეუმში იქნება გამოფენილი 25 ივლისამდე. ეს არის ჩემი პირველი სამუზეუმო გამოფენა, გალერეა ართბითის ორგანიზებით, რომელიც არის ასევე კოლაბორაცია (Two-person show) თამო ჯუღელთან ერთად. გამოფენა არის გამოგონილი აბსურდისტური საკრალური სივრცის დეკონსტრუქცია, სადაც ნამუშევრები ხვდებიან ლიმინალურ, ტრანზიტულ სივრცეში და თავიანთი „აუთენტური“ სივრციდან ამოგლეჯილები ელოდებიან საბოლოო დანიშნულებას. ეს იდეა გაჩნდა გრძელი საუბრის შემდეგ, სადაც განვიხილავდით, თუ რას უშვება ექსპონატს მუზეუმი. არის თუ არა ნამუშევრის ან არტეფაქტის საბოლოო დანიშნულება ეს სივრცე? რას ნიშნავს ექსკავაციის შემდგომ ობიექტი მოხვდეს სტერილური შუშის უკან? ან რას ნიშნავს წამოიღო ფრესკის ფრაგმენტი, რომელიც სპეციფიკური სივრცის ორგანული ნაწილია და გამოფინო სხვა არქიტექტურულ სივრცეში?
ასევე ბევრს ვფიქრობ იმაზე, თუ რა ვიზუალურ კოდებზე გავიზარდეთ, ჩვენ პოსტ-საბჭოთა სივრცეში დაბადებული პირველი თაობის წარმომადგენლები და რა დაილექა ჩვენში, როგორც ხელოვანებში ამ ლიმინალური, პოსტ-კოლონიალური პერიოდიდან. ამ კოდებიდან გამოვყოფდი დასავლურ ანიმაციასა და პოპ-კულტურას, საეკლესიო არტეფაქტებს, საბჭოთა პროპაგანდის ნარჩენებსა და მეორადი კაპიტალიზმის შედეგად ჩვენთან გადმოსროლილ ნივთებს. ამ კულტურულმა პარადოქსებმა, ჩემი აზრით, დიდი როლი ითამაშეს ჩემს, როგორც ხელოვანის, ჩამოყალიბებაში.
გამოფენაზე არის ფერწერები, რომლებიც სამ განზომილებიანი ფორმით დგანან სივრცეში, ვიდეო სკულპტურა და გრაფიკები სპეციალურად მათთვის შექმნილ სტენდში.
M: რა ეტაპია ახლა თქვენს ცხოვრებაში, რას და როგორი სამომავლო გეგმები გაქვთ?
მგონია, რომ ძალიან საინტერესო პერიოდია და მიხარია, რომ ამ დროს საქართველოში ვარ. რამდენიმე თვეა გადმოვედი და უკვე მრავალი იდეა გამიჩნდა, თუ რისი გაკეთება მინდა, როგორც ხელოვანსა და კურატორს. ვთვლი რომ, ჩვენი სივრცე უნიკალურია და იძლევა მრავალ შთაგონებას და სტიმულს, რასაც აუცილებლად გავყვები და ვნახავ სად წამიყვანს.
ავტორი: თინათინ უგრეხელიძე
