დღესდღეობით, ზედმეტი ფიქრისთვის გარემოება ნამდვილად უხვად გვაძლევს სიტუაციებს, იქნება ეს ბაზრის ტენდენციებით გამოწვეული თავსატეხი, დამკვეთთან კომუნიკაცია, თანამშრომლების უკუკავშირი, უძილობა თუ სხვა. ერთი დიდი ხაფანგია. იმის ფონზე, რომ დღეს, ძალიან დიდ ინფორმაციაზე გვაქვს წვდომა, ვიდრე ოდესმე გვქონია, ზრდასრულთა უმრავლესობა აღნიშნავს, რომ ზედმეტად ბევრ ფიქრს ჰყავს შეპყრობილი. მართლაც, ბევრი ადამიანია მიდრეკილი სიტუაციის გართულებისკენ, უფრო მეტს მსჯელობს, ვიდრეს ეს სჭირდება გარემოებას.
ცხადია, საჭიროა უფრო ეფექტური გამოსავლის პოვნა ზედმეტი აზროვნების დასაძლევად. ამ საკითხის მოსაგვარებლად, მნიშვნელოვანია პირველ რიგში, გავიაზროთ, რომ რეალურად არსებობს ზედმეტად აზროვნების სამი ფორმა: წარსულის განხილვა, სამომავლო ფიქრით გონების გადატვირთვა და ზედმეტი ანალიზი. ამ ცოდნით შეიარაღებით შესაძლებელია მიზნობრივი სტრატეგიების შემუშავება, რომელიც მნიშვნელოვან და გრძელვადიან ცვლილებებს გამოიწვევს ორგანიზაციაში.
ამ სტატიაში გაგიზიარებთ, თუ როგორ გავუმკლავდეთ ზედმეტ ფიქრს.
რუმინაცია გახლავთ გონებრივი მარყუჟი, სადაც განიხილავთ წარსულ ამბებს, განსაკუთრებით ნეგატიურ ან შემაშფოთებელ მოვლენებს. ისინი, ვინც წუწუნებენ, ხშირად არიან სინანულის, დანაშაულის გრძნობის და სცენარების მსხვერპლნი. ისინი განიხილავენ, რა არასწორედ მოხდა, ხშირად საკუთარ თავს ადანაშაულებენ. რუმინაციის მთავარი ასპექტია მისი ორიენტაცია წარსულზე – და იქ ჩარჩენა.
რას უნდა მოაქციოთ ყურადღება რუმინაციისას:
* თქვენ აფიქსირებთ უარყოფით მოსაზრებას
* სხვებთან საუბრისას ხშირად ახსენებთ წარსულის წარუმატებლობას
* ზედმეტად ფრთხილი ხართ, შესაძლოა ორჯერ ან სამჯერ ამოწმებთ საქმეს, რათა შეძლოთ შეცდომების თავიდან აცილება
როგორ ვმართოთ ის? აკრძალვის მაგივრად, ეცადეთ ამ ჩვევას ცალკე დრო დაუთმოთ, მაგალითად, 15-30 წუთი დღეში. წარმოიდგინეთ შესაძლო ქმედებები ან გადაწყვეტილებები. მაგალითად, თუ თქვენ გაწუხებთ დედლაინის საკითხი, თქვენი ნაბიჯები შეიძლება იყოს უარის თქმა სხვა ვალდებულებაზე. ყოველ ჯერზე, როდესაც უკონტროლო შეშფოთება შეგაწუხებთ, სცადეთ ვიზუალიზაცია. წარმოიდგინეთ თქვენი წუხილი, წარმოსახვით მოათავსეთ ბუშტში და გაუშვით ცისკენ.
ამ აზრებისთვის დროის გამოყოფით, თქვენ არ ხართ მუდმივ ბრძოლაში მათ განსანდევნად. თქვენ უბრალოდ მას ჩარჩოში აქცევთ. თუ წარსულის განხილვა დანიშნული დროის მიღმა მოგინდებათ, შეახსენეთ საკუთარ თავს: „ახლა არა, ამას მოგვიანებით გავუმკლავდები“.
მომავალში ქექვა
წარსულში ჩარჩენის ნაცვლად, ისინი, ვინც მომავალს ეძიება, წუხს იმაზე, თუ რა ელის წინ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს გარკვეული ხარისხი საჭიროა, მომავალზე ფიქრი შეიძლება გადაიზარდოს ბარიერში. გაურკვევლობის გრძნობა, თუ რა შეიძლება მოხდეს, წარუმატებლობისა და სიახლის შიში შეიძლება მას გადაჭარბებული ფიქრის რთულ ფორმად იქცეს.
რას დავაკვირდეთ:
* თუ ხარჯავთ ზედმეტ ენერგიას დაგეგმვისას, ფიქრობთ ყველა შესაძლო სცენარზე და ცდილობთ მზად იყოთ მათთვის
* გიჭირთ თქვენი მიღწევების აღნიშვნა, რადგან ყოველთვის ფიქრობთ იმაზე, თუ რა იქნება შემდეგი
* ხშირად გრძნობთ საქმეზე ფიქრით გამოწვეულ მოუსვენრობას
ზედმეტი ანალიზი
წარსულის თუ მომავლის განხილვა დროში მოგზაურობას უკავშირდება, ერთი უკან გვახედებს, მეორე წინ მიგვაქროლებს. ზედმეტი ანალიზი კი სიღრმეში გვექაჩება. ეს გულისხმობს თემაში, აზრებში ან სიტუაციაში წარმოუდგენლად ღრმად ჩაძირვას. მიუხედავად იმისა, რომ ამან შეიძლება ზოგჯერ მოგცეთ ღრმა ხედვა, ის ნაკლებად აქტუალურ თემაზე ყურადღების მიპყრობისკენ გიბიძგებთ.
ნიშნები, რომლებსაც ყურადღება უნდა მიაქციოთ:
* აჭიანურებთ მოქმედებას
* თქვენ ხშირად ეძებთ სხვების მხრიდან ვალიდაციას, რადგან არ ხართ დარწმუნებული საკუთარ ანალიზში
* გიჭირთ მაღალპრიორიტეტული და დაბალპრიორიტეტული ამოცანების გარჩევა, რაც გადაწყვეტილებების მიღებას აფერხებს
როგორ მოვიქცეთ?
იმის ნაცვლად, რომ ისწრაფოდეთ სრულყოფილი არჩევანისკენ, მიზნად ისახეთ „საკმარისად კარგი“ მიდგომის სწავლა. მას შემდეგ, რაც გადაწყვეტილება უპასუხებს თქვენს დადგენილ კრიტერიუმებს და იქნება დამაკმაყოფილებელი, თქვენ უნდა მიყვეთ მას, თუნდაც პოტენციურად უკეთესი ვარიანტი არსებობდეს. მაქსიმალისტები იკვლევენ ყველა ვარიანტს და აგრძელებენ უკეთესი ალტერნატივების, შედეგების ძიებას – საკუთარი თავის საზიანოდ. მაქსიმალისტები უფრო მეტად არიან მიდრეკილნი ზედმეტი ანალიზისკენ. შედეგად, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ თავს ბედნიერად გრძნობენ თავიანთი გადაწყვეტილებების შედეგებით და უფრო ხშირად, უარყოფით კონტექსტში ადარებენ საკუთარ თავს სხვებს.
წყარო: HBR
