ბევრი რობოტის დიზაინში შევხვდებით ბიო-შთაგონებას – მაგალითად, ჰუმანოიდები, რობოტი გველები და სხვ. ბუნებრივია, როდესაც კონკრეტული ცხოველი ამა თუ იმ მოქმედებაში ჭკვიანურ ხერხს გამოავლენს, დიდი შანსია, არსებობდეს რობოტი, რომელიც მის კოპირებას ცდილობს. თუმცა ზოგჯერ ძალიან რთულია ცოცხალი არსებების ქმედებების ამოხსნა… ამიტომაც, შვეიცარიის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის (EPFL) მკვლევრები რობოტებს იმის გასაგებად იყენებენ, თუ როგორ მოქმედებენ თავად ცხოველები.
ახლა კი EPFL ბიორობოტიკის ლაბორატორია რობოტ გველთევზას წარადგენს, რომელიც წყლის მეშვეობით სენსორულ უკუკავშირს იყენებს. ეს უკანასკნელი ცენტრალიზებული კონტროლის საჭიროების გარეშე ახდენს მოძრაობის კოორდინაციას და უფრო მარტივ გზას გვთავაზობს საიმედო მობილური რობოტისკენ.
რობოტი გველთევზა, სახელწოდებით AgnathaX AmphiBot-ის შთამომავალია, რომლის ელეგანტური მოძრაობაც ე. წ. ცენტრალური შაბლონის გენერატორების (CPG) ეკვივალენტიდან მომდინარეობს. CPG, ანუ, ნერვული სქემების თანმიმდევრობა (ბიოლოგიური ტიპი), რომლებიც რიტმებს წარმოქმნის გველთევზების მსგავს არსებებში გვხვდება – ისინი სამოძრაოდ რხევებს ეყრდნობიან. ეს ბიოლოგიური სქემები, შესაძლოა, ახალი დაფარული ელექტრონული სქემებისა და პროგრამული უზრუნველყოფის გამოყენებით განმეორდეს.
ბიოლოგიურმა მკვლევრებმა თითქმის გადაწყვიტეს, რომ CPG-მ განმარტა ცხოველის ტალღოვანი მოცულობა. თუმცა, როგორც აღმოჩნდა, გველთევზის ზურგის ტვინის შუაზე გახლეჩვაა შესაძლებელი, რათა მისი კოორდინირებული ტალღოვანი ცურვა იქნას შენარჩუნებული. სწორედ აქ ჩნდება რობოტები – “ჩვენ შეგვიძლია, გველთევზას რობოტები ზუსტად ისე შევქმნათ, როგორც ნამდვილი. ამასთან, შეგვიძლია, კონტროლის სისტემები საკმარისად კარგად შევისწავლოთ, რათა უკეთ გავიგოთ, როგორ მუშაობს ეს მექანიზმი”.
AgnathaX ისეთივე გლუვ მოძრაობებს იმეორებს, როგორც AmphiBot, მაგრამ ამას ეს უკანასკნელი ცენტრალიზებულ პროგრამირებაზე დაყრდნობით აკეთებს. ამის ნაცვლად, AgnathaX კანის სენსორებს იყენებს, რომელთაც მის გარშემო წყლის წნევის ცვლილებების აღმოჩენა შეუძლიათ, რაც ასევე დამახასიათებელია ნამდვილი გველთევზებისთვის. ამ წნევის სენსორების მოტორიზებულ სეგმენტებთან შეერთებით, რობოტს ცურვის მოძრაობების წარმოქმნა მაშინაც კი შეუძლია, თუ სეგმენტები ერთმანეთთან არ არის დაკავშირებული. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ცურვა ცენტრალიზებული ნერვული სისტემის გარეშეც შესაძლებელია.
მიზეზი იმისა, რომ ეს არა მხოლოდ მომხიბლავი, არამედ სასარგებლოცაა, არის ის, რომ ეს რობოტებისთვის დამატებით კონტროლის მეთოდს წარმოადგენს. თუ კონკრეტული რობოტის ცენტრალიზებული კონტროლის სისტემის ამოქმედება ვერ მოხერხდა, საცურაო მოძრაობების შესაქმნელად, წყლის ადგილობრივი წნევის გამოყენება შეიძლება. ასევე, არსებობს მოდულური პროგრამები, რადგან მომხმარებლებს საშუალება აქვთ, მოცურავე რობოტი მრავალი განსხვავებული ფიზიკურად დაკავშირებული მოდულისგან ააწყონ.
