ეს ის ტექსტია, რომელზეც ვერ ვიტყვით „რად უნდა ამას ეს ორი სათაურიო”, რადგან ბრენდინგზე საუბრისას ყოველთვის აღნიშნავენ ვიზუალს, საკომუნიკაციო ტონს, მაგრამ ნაკლები აქცენტი კეთდება იმაზე, თუ როგორ ისმის თქვენი ბრენდის ხმა, ანუ რა როლს თამაშობს მუსიკა მისი იდენტობის ჩამოყალიბებაში. ერთი მხრივ, ეს გასაკვირი არ არის, რადგან მარკეტინგისა და რეკლამის სამყარო ძირითადად ვიზუალურია. ამას განაპირობებს ისეთი პლატფორმებიც, როგორებიცაა Pinterest, Instagram და სხვა, თუმცა არ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ოდესმე მუსიკა ბრენდისთვის არ ყოფილა მნიშვნელოვანი, უბრალოდ მასზე, როგორც მარკეტინგულ ინსტრუმენტზე ნაკლებად ამახვილებენ ყურადღებას.
მაინც რაში ეხმარება მუსიკა ბიზნესს? ის ეხმარება მომხმარებელს დაამყაროს ემოციური კავშირი ამა თუ იმ ბრენდთან, მეტად აღიაროს ეს კომპანია ლიდერად და უბრალოდ მომხმარებელი კი არ იყოს, შეიყვაროს იგი. მუსიკას აქვს ძალა, ერთხელ მოსმენითაც კი დაამახსოვროს თავი ადამიანს, რაც ბრენდინგში ძალზე მნიშვნელოვანი მიზეზია იმისა, რომ ყველა კომპანიამ იფიქროს, პერსონალური ხმის შექმნაზე. მუსიკას ასევე შეუძლია, გააძლიეროს კონკრეტული გზავნილი, რომლის გადმოცემასაც ცდილობს ბრენდი.
უფრო სიღრმისეულად სასაუბროდ იმ ადამიანებს მივმართეთ, ვისაც არაერთხელ უმუშავია მსგავს პროდუქტზე: ბესო კაჭარავა, ხმის დიზაინერი და ზვიად მღებრი, კომპოზიტორი.
ბესო კაჭარავა:
აუდიოიდენტობა ბრენდის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია, რომელიც პირდაპირ უკავშირდება მომხმარებლის ემოციებს და ქვეცნობიერს. ადამიანის ფსიქოლოგიური აღქმისთვის ხმა ყველაზე ადვილად დასამახსოვრებელი ელემენტია, რაც მას ძლიერ კომუნიკაციურ ინსტრუმენტად აქცევს. ხმა, როგორც ბრენდის იდენტობის ნაწილი, ეხმარება ბრენდს მომხმარებელთან უფრო ღრმა და ემოციური კავშირის დამყარებაში. ის ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც ვიზუალური ელემენტები, რადგან გადმოსცემს ბრენდის ხასიათს, ემოციას და ზოგადად „პიროვნებას.“ თუ ვიზუალი მეტყველებს ბრენდის გარეგნობაზე, ხმა ასახავს მის შინაგან სამყაროს. მომხმარებლისთვის აუდიოიდენტობა ხშირად ხდება ბრენდის დამახსოვრებისა და აღქმის მთავარი გზა. ასოცირდება ამ ბრენდების ხარისხსა და უნიკალურობასთან, რაც მათ გლობალურ ცნობადობას აძლიერებს.
საერთაშორისო გამოცდილებიდან განსაკუთრებული მაგალითებად მოვიყვანდი Porsche-ის ძრავის ხმას, რომელიც ავტომატურად ასოცირდება სიჩქარესთან და ინოვაციასთან, ასევე, ვთვლი, რომ კიდევ ერთი გამორჩეული მაგალითია Apple-ის iPhone-ის ზარი, რომელიც მყისიერად ამოსაცნობია და ასახავს ბრენდის მინიმალისტურ სტილს. Harley Davidson-ის ძრავის ხმას კი უკვე აქვს სამართლებრივი დაცვა, როგორც ბრენდის იდენტობა.
ქართული მაგალითებიდან, ჩემი აზრით, თიბისი ბანკის აუდიოიდენტობა ინოვაციურია და ასახავს ბრენდის პროგრესულობას. ასევე, თბილისის მეტროს სამი ნოტი არის შესანიშნავი მაგალითი, როგორ შეიძლება აუდიოელემენტი იყოს ქალაქის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი.
M: რა ფორმატში შეიძლება ბრენდმა საკუთარი ხმა შექმნას?
ზვიად მღებრი: ბრენდის იდენტობა მრავალმხრივ ფორმატში შეიძლება გამოიხატოს, რაც დამოკიდებულია კომპანიის საჭიროებებსა და კომუნიკაციის სტრატეგიაზე. ეს კომპონენტები აღწერს მის ხასიათსა და მიზნებს. აუდიოიდენტობა, ასევე, ასახავს ბრენდის პიროვნებას.
სხვა ფორმატებში შედის ხმოვანი ლოგოები, სარეკლამო ტრეკები, რაც ვიდეო ან აუდიოკამპანიებში გამოიყენება და სპეციალური ხმოვანი ეფექტები, რომლებიც კონკრეტულ პროდუქტებს ან სერვისებს წარმოაჩენენ. აუდიოიდენტობა იქმნება ისე, რომ მისი გაგონებისთანავე მომხმარებელს ბრენდი დაუკავშირდეს. ეს აუდიოელემენტები პირდაპირ
გავლენას ახდენს ადამიანის ფსიქოლოგიურ და ემოციურ სფეროზე და დიდხანს რჩება მეხსიერებაში. ამის შემდეგ ეს იდენტობა შეიძლება ითარგმნოს სხვადასხვა ფორმატში – იქნება ეს სარეკლამო ჯინგლი, ხმოვანი ლოგო თუ ფონური მუსიკა. ყველა ხმა, რომელსაც ბრენდი ქმნის ან იყენებს, მისი აუდიოიდენტობის ნაწილია. თუმცა ბევრი ხმა, რომელიც გამოყენებაშია, ხშირად არ არის იდენტიფიცირებული, ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ბრენდმა ყურადღება მიაქციოს მის შექმნას და გააზრებულად დაამკვიდროს.
M: რა დრო სჭირდება ბრენდის ხმის შექმნას და რას ითვალისწინებს შემოქმედებითი გუნდი ამ დროს?
ბესო კაჭარავა: ბრენდის აუდიოიდენტობის შექმნა, როგორც წესი, მოითხოვს მინიმუმ 2-3 თვეს, თუმცა დრო დამოკიდებულია კომპანიის საჭიროებებსა და სტრატეგიაზე. პირველ ეტაპზე ხდება ბრენდის ღირებულებებისა და სამიზნე აუდიტორიის სიღრმისეული შესწავლა. შემოქმედებითი გუნდი იკვლევს ბრენდის ისტორიას, ხედვას და ბაზრის პოზიციას, რათა აუდიოელემენტები მაქსიმალურად ავთენტური იყოს. შემდეგი ეტაპი მოიცავს სთორითელინგს – ბრენდის ამბავი უნდა გადმოიცეს აუდიოს საშუალებით, რაც მოითხოვს მუსიკალური და ტექნიკური ელემენტების სინთეზს. პროცესი ასევე მოიცავს რისკების შემოწმებასა და ტესტირებას, რათა დარწმუნდეს, რომ აუდიო ადვილად აღქმადი და დასამახსოვრებელია. მაგალითად, Virgin Galactic-ის პროექტზე მუშაობის დროს შევხვდით ასტრონავტებს და მათგან მოვისმინეთ, თუ როგორია ხომალდზე ყოფნის პრაქტიკული და ემოციური გამოცდილებები, რის მერეც კიდევ უფრო მეტი საფიქრალი გაგვიჩნდა, თუ როგორ შეიძლებოდა ძალიან მცირე ზომის აუდიოლოგოში, ყველა შეგრძნება ერთიანად ჩაგვეტია ისე, რომ ის გასაგები და შეგრძნებადი ყოფილიყო. აუდიოიდენტობის შექმნის პროცესი, ისევე როგორც სხვა ტიპის პროექტებისთვის, ყოველთვის მოითხოვს სიღრმისეულ კვლევასა და მუდმივ კოლაბორაციას გუნდის სხვა წევრებთან.
M: რა მნიშვნელობა აქვს მომხმარებლისთვის ამ ყველაფერს?
აუდიოიდენტობა მომხმარებლისთვის არის ერთგვარი „აუდიოხელმოწერა,“ რომელიც პირდაპირ უკავშირდება ბრენდის აღქმას, ემოციებსა და ნდობას. ხმა გვაყალიბებს, გვიბეჭდავს მეხსიერებაში და ასოცირებს ბრენდის უნიკალურ თვისებებთან. აუდიოელემენტი ეხმარება მომხმარებელს, სწრაფად და მარტივად ამოიცნოს ბრენდი. მარტივ ხმოვან ნიშნებში იმალება ძლიერი კომუნიკაციური მესიჯი, რომელიც სიტყვებზე მეტად აღწევს მომხმარებლის ქვეცნობიერში. მომხმარებლისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ აუდიოიდენტობა იყოს ავთენტური და ბრენდის ღირებულებებსა და ისტორიას ასახავდეს. თუ ბრენდი უბრალოდ იყენებს სტანდარტულ მუსიკალურ ელემენტებს ყოველგვარი კონტექსტის გარეშე, ეს მომხმარებელში არ იწვევს განსაკუთრებულ ემოციას ან კავშირს. ასევე, აუდიოიდენტობა ხელს უწყობს ბრენდის მიმართ მომხმარებლის ლოიალურობის ჩამოყალიბებას. ბრენდები, რომლებიც რეგულარულად იყენებენ თანმიმდევრულ ხმოვან ნიშნებს, დროთა განმავლობაში ქმნიან ერთგვარ „შინაურულ“ კავშირს მომხმარებელთან. ეს აძლიერებს ნდობას, ზრდის ბრენდის მიმართ ერთგულებას და მომხმარებლისთვის ბრენდის გამოცდილებას უფრო პირადულსა და ემოციურს ხდის.
M: თქვენი პრაქტიკიდან რა მაგალითებს გაგვიზიარებდით, სადაც ბრენდის ხმაზე მუშაობდით?
ბესო კაჭარავა: ჩვენს პრაქტიკაში ერთ-ერთი გამორჩეული პროექტი იყო Richard branson-ის ძალიან საინტერესო კომპანიის, Virgin Galactic-ის აუდიოიდენტობის შექმნაზე მუშაობა. ეს პროექტი დავიწყეთ ჰოლივუდში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი საუნდ დიზაინერ უაილი სტეიტმენთან ერთად. Virgin Galactic-ისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, მისი იდენტობა და ნოვატორული ხასიათი უნიკალურად და დასამახსოვრებლად გამოხატულიყო აუდიოლოგოში. ლოგოს რეალისტური ნაწილისთვის, რეალური ხომალდის აფრენის
ხმა გამოვიყენეთ – უნდა შექმნილიყო, რაც შეიძლება ავთენტური ძრავისა და გაფრენის ხმა, რაზეც საკმაოდ დიდი დრო დავხარჯეთ. ძალიან რთული აღმოჩნდა ხმების სწორად დასმა, რადგან ძალიან დეტალიზებულად ვცდილობდით წინ წამოგვეწია ის უამრავი ელემენტი, რომლებიც ხომალდის აფრენას უკავშირდება.
გამოვარჩევდი პროექტ Neom-საც, სადაც ვიმუშავეთ Experimental Design-თან ერთად მომავლის ქალაქის კონცეფციაზე, რომელიც აერთიანებს არქიტექტურულ ინოვაციებსა და მდგრად ტექნოლოგიებს. ამ პროექტში ჩვენ აქტიურად ვეთანამშრომლებოდით არქიტექტორებს, მეცნიერებსა და სხვადასხვა სფეროს ექსპერტებს, რათა ხმით გადმოგვეცა ქალაქის ხედვა, რომელიც აერთიანებს მომავალს, მდგრადობასა და ადამიანის გამოცდილებას.
ზვიად მღებრი: ასევე, ბევრი ვიფიქრეთ, თუ რა შეიძლება ყოფილიყო იმ ადამიანების მთავარი მამოტივირებელი ძალა, ვინც მზად არის კოლოსალური თანხის გადახდის სანაცვლოდ კოსმოსში იმოგზაუროს. გარკვეული დროის შემდეგ მივხდით, რომ ეს სურვილი ადამიანისთვის ბავშვობის ყველაზე გულწრფელ ოცნებასთან კოსმოსში გაფრენასთან და ცნობისმოყვარეობის დაკმაყოფილებასთან არის დაკავშირებული, ამიტომაც ლოგოს ერთ-ერთ მთავარ ელემენტად გამოვიყენეთ ბავშვის ხმით აჟღერებული ბგერა, რომელიც ალეგორიულად გამოხატავს ბავშვის მიერ ახალი სამყაროს აღმოჩენას, გაკვირვებას, ე.წ. “wow” ეფექტს.
M: როგორ ფიქრობთ, სამომავლოდ უფრო აქტუალური გახდება თუ არა, ვიზუალთან ერთად ბრენდის ხმაზე მუშაობა?
ბესო კაჭარავა: აუცილებლად. ციფრული ტექნოლოგიების სწრაფ განვითარებასთან ერთად, აუდიოიდენტობა კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება. დღეს, როგორც არასდროს, ბრენდებს აქვთ შესაძლებლობა, ხმოვანი ელემენტებით მიიპყრონ მომხმარებლის ყურადღება ისეთ პლატფორმებზე, როგორიცაა Spotify, YouTube და ხმოვანი ასისტენტები. გარდა ამისა, აუდიომარკეტინგი ხშირად გამოიყენება სენსორულ კომუნიკაციაში, რაც ბრენდს მომხმარებლის ყოველდღიურ ცხოვრებაში უფრო ორგანულად ამკვიდრებს. ხმოვანი იდენტობა გახდება ის ინსტრუმენტი, რომელიც არა მხოლოდ ემოციურ კავშირს, არამედ მარკეტინგულ ეფექტურობასაც გააძლიერებს.
ავტორი: მარიამ გოჩიაშვილი
